Eδώ και μερικές μέρες βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση το Σχέδιο Νόμου για τη «Συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, χορήγηση πολυεδαφικών αδειών για επιγραμμικές χρήσεις μουσικών έργων στην εσωτερική αγορά και άλλα πολιτιστικά θέματα»

Το νομοσχέδιο, εισάγοντας χωριστό νομοθέτημα με το οποίο καταργούνται οι σχετικές διατάξεις του Ν. 2121/1993, αναμορφώνει με συνολικά 58 άρθρα το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας και το νομικό καθεστώς των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, κατ’ ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/26/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 (ΕΕEK L 84/72 20.3.2014) στην ελληνική έννομη τάξη.

Πέραν αυτού, το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις σε μία σειρά ζητημάτων που δεν σχετίζονται με τη συλλογική διαχείριση. Ειδικότερα, με το προτελευταίο άρθρο 69 του νομοσχεδίου εισάγονται αρκετά διακριτικά υπό τον γενικό τίτλο «καταργούμενες και λοιπές ρυθμίσεις» οι παρακάτω αλλαγές:

• Τέλος εύλογης αμοιβής για ιδιωτική αναπαραγωγή στους υπολογιστές (άρθρο 69 παρ. 2 ν/σ)

Τροποποιείται το άρθρο 18 παρ. 3 εδ. α΄ του Ν. 2121/1993 και εισάγεται νέο εδ. β’ και γ’ μέσω των οποίων οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές προστίθενται στον κατάλογο των τεχνικών μέσων για τα οποία προβλέπεται καταβολή εύλογης αμοιβής από τους εισαγωγείς ή από τους παραγωγούς αυτών ως αντιστάθμισμα για την πραγματοποίηση ιδιωτικής αναπαραγωγής προστατευόμενων έργων. Η αμοιβή για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ορίζεται σε 2% της αξίας τους.

• Υποχρεωτική συλλογική διαχείριση του δικαιώματος καλωδιακής αναμετάδοσης έργων (άρθρο 69 παρ. 3 στοιχ. β’ ν/σ)

Εισάγονται οι διατάξεις των παραγράφων 5-8 στο άρθρο 35 Ν. 2121/1993, διά των οποίων προβλέπεται (κατά μεταφορά των άρθρων 9 και 10 της Οδηγίας 93/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 1993 περί συντονισμού ορισμένων κανόνων όσον αφορά το δικαίωμα του δημιουργού και τα συγγενικά δικαιώματα που εφαρμόζονται στις δορυφορικές ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις και την καλωδιακή αναμετάδοση) υποχρεωτική συλλογική διαχείριση του δικαιώματος καλωδιακής αναμετάδοσης εκπομπής (νέο άρθρο 35 παρ. 5 εδ. α’ Ν. 2121/1993). Η προβλεπόμενη συλλογική διαχείριση είναι διευρυμένη, δεδομένου ότι ο αρμόδιος Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης δύναται να διαχειρίζεται και τα δικαιώματα των δημιουργών ή δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων που δεν έχουν αναθέσει σε αυτόν τη διαχείριση του δικαιώματος καλωδιακής αναμετάδοσης (extended collective licensing) (νέο άρθρο 35 παρ. 5 εδ. β’ Ν. 2121/1993). Παρόμοια πρόβλεψη για υποχρεωτική συλλογική διαχείριση προβλέπεται και για το δικαίωμα δευτερεύουσας σύγχρονης, ακέραιης και αμετάβλητης μετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων μέσω καλωδίων ή άλλων υλικών αγωγών (νέο άρθρο 35 παρ. 7 Ν. 2121/1993).

• Χορήγηση αδειών μουσικών οργάνων από τους ΟΤΑ για δημόσια εκτέλεση ρεπερτορίου μη εκπροσωπούμενου από Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης (άρθρο 69 παρ. 6 ν/σ)

Τροποποιείται η παράγραφος 2 του άρθρου 63 Ν. 2121/1993 και προστίθεται εδάφιο σχετικό με τη χορήγηση της δημοτικής άδειας μουσικών οργάνων από τους ΟΤΑ σε περίπτωση δημόσιας εκτέλεσης μη εκπροσωπούμενου ρεπερτορίου από ΟΣΔ. Το προτεινόμενο εδάφιο έχει ως εξής:

«Εάν το εκτελούμενο ρεπερτόριο δεν έχει ανατεθεί σε οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, για τη χορήγηση της ως άνω άδειας του Δήμου αρκεί η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης περί μη εκτέλεσης εκπροσωπούμενου από οργανισμό συλλογικής διαχείρισης ρεπερτορίου, το περιεχόμενο της οποίας καθορίζεται από τον ΟΠΙ.»

Πρόκειται κατ’ ουσίαν για νομοθετική αποτύπωση της υπ’ αριθμ. 24347/2.6.2011 Εγκυκλίου του Υπουργείου Εσωτερικών και των υφιστάμενων σχετικών ενημερωτικών σημειωμάτων του ΟΠΙ (βλ. αναλυτικότερα Θ. Χίου, «Συλλογική διαχείριση και άδειες Creative Commons στη μουσική βιομηχανία: Αρμονική συνύπαρξη ή αλληλοεξόντωση», ΔιΜΕΕ, 2/2015, σελ. 204 επ.).

• Διοικητικό πρόστιμο για παράνομη αναπαραγωγή φωνογραφημάτων (άρθρο 69 παρ. 7 και 9 ν/σ)

Προστίθεται αμφίβολης χρησιμότητας και σκοπιμότητας παράγραφος 3 στο άρθρο 65^Α Ν. 2121/1993, σύμφωνα με την οποία

«όποιος χωρίς δικαίωμα και κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος νόμου προβαίνει σε αναπαραγωγή φωνογραφημάτων αποθηκευμένων σε οποιοδήποτε τεχνικό μέσο αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων των σκληρών δίσκων ενσωματωμένων ή μη σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, υπόκειται σε διοικητικό πρόστιμο ίσο με χίλια (1.000) ευρώ.»

Η εν λόγω ρύθμιση συμπληρώνεται από την προτεινόμενη παράγραφο 12 του άρθρου 66 Ν. 2121/1993 σύμφωνα με την οποία

«όταν το αντικείμενο της προσβολής αφορά σε φωνογραφήματα αποθηκευμένα σε οποιοδήποτε τεχνικό μέσο αποθήκευσης η κατά τη διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 65 Α και υπό τους προβλεπόμενους όρους, ανεπιφύλακτη καταβολή του διοικητικού προστίμου από τον δράστη συνεπάγεται τη μη άσκηση της ποινικής δίωξη και την κατάργηση της τυχόν αρξάμενης, όταν ή προσβολή αφορά μέχρι χίλια (1.000) τραγούδια ή μουσικές συνθέσεις.»

• Καινοτόμος διοικητική διαδικασία για αντιμετώπιση διαδικτυακών προσβολών (άρθρο 69 παρ. 8 ν/σ).

Προβλέπεται η εισαγωγή νέου άρθρου 66Ε στον Ν. 2121/1993 με τίτλο «Κυρώσεις για προσβολές δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο». Με αυτό θεσμοθετείται μία διοικητική διαδικασία αντιμετώπισης διαδικτυακών προσβολών η οποία θέτει στο επίκεντρό της ιδίως τους παρόχους πρόσβασης στο διαδίκτυο. Η προτεινόμενη διάταξη προβλέπει τη δημιουργία «Επιτροπής για τη γνωστοποίηση διαδικτυακής προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων» (άρθρο 66Ε παρ. 2). Πρόκειται για συλλογικό διοικητικό όργανο στο οποίο δύνανται να απευθύνονται οι δικαιούχοι πνευματικής ιδιοκτησίας, των οποίων τα δικαιώματα προσβάλλονται στο διαδίκτυο με σχετική αίτησή τους, ζητώντας την άρση της προσβολής και παράλειψής της στο μέλλον (άρθρο 66Ε παρ. 3). Η Επιτροπή θα έχει ως αρμοδιότητα την αποστολή γνωστοποίησης κατ’ αρχήν στους παρόχους πρόσβασης στο διαδίκτυο, και, όπου είναι εφικτό, στον πάροχο υπηρεσίας φιλοξενίας και τους διαχειριστές ή/και τους ιδιοκτήτες των αναφερόμενων στην αίτηση ιστοσελίδων, για την έναρξη της διαδικασίας (άρθρο 66Ε παρ. 6). Αντίθετα, η προβλεπόμενη διαδικασία δεν εφαρμόζεται κατά τελικών χρηστών (άρθρο 66Ε παρ. 1). Με σχετική της απόφαση, η Επιτροπή θα καλεί τους αποδέκτες της γνωστοποίησης, εφόσον αυτοί δε συμμορφώνονται οικειοθελώς με το αίτημα των δικαιούχων, ή να απομακρύνουν το περιεχόμενο από την ιστοσελίδα στην οποία αυτό προσβάλλεται ή να διακόψουν την πρόσβαση σε αυτό ή να λάβουν οποιοδήποτε μέτρο κρίνει η Επιτροπή πρόσφορο (άρθρο 66Ε παρ. 10). Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς το διατακτικό της απόφασης η Επιτροπή δύναται να επιβάλλει στον αποδέκτη πρόστιμο ποσού 500€ έως 1000€ για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσης ενώ κατά των αποφάσεων της Επιτροπής θα μπορεί να ασκηθεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και αίτηση αναίρεσης ενώπιον του ΣτΕ (άρθρο 66Ε παρ. 11 και 13).

Η νέα διοικητική διαδικασία αντιμετώπισης διαδικτυακών προσβολών συνιστά μία πρόσθετη εναλλακτική, σε σχέση με τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων του άρθρου 64Α Ν. 2121/1993, μέσω της οποίας οι δικαιούχοι δύνανται να στραφούν κατά των παρόχων και να επιτύχουν τη διακοπή πρόσβασης σε παράνομο περιεχόμενο. Μάλιστα, δεδομένης της νομολογιακής περιπέτειας που χαρακτηρίζει τη μέχρι σήμερα εφαρμογή του άρθρου 64Α Ν. 2121/1993, η χρησιμότητα της καινούριας διοικητικής διαδικασίας για τους δικαιούχους αναμένεται να είναι σημαντική.

• Άρση απορρήτου για προσβολές πνευματικών δικαιωμάτων (άρθρο 69 παρ. 12 ν/σ)

Προστίθεται παράγραφος 1γ στο άρθρο 4 του Ν. 2225/1994 (Νόμος για την προστασία της ελευθερίας και ανταπόκρισης και επικοινωνίας και άλλες διατάξεις) σύμφωνα με την οποία

«Επιτρέπεται, επίσης, η άρση του απορρήτου για τη διακρίβωση της προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων σε μορφή κακουργήματος, που προβλέπονται στο νόμο 2121/1993 (ΦΕΚ Α’ 25), όπως κάθε φορά ισχύει»

• Κατάργηση π.δ. για διοικητικό πρόστιμο ΟΣΔ (άρθρο 69 παρ. 13 ν/σ)

Καταργείται το θνησιγενές π.δ. 42/2015 του περασμένου Ιουλίου 2015 με τίτλο «Διοικητικό πρόστιμο σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης ή/και προστασίας» (ΦΕΚ Α/71/3.7.2015) το οποίο προέβλεπε τη με υπουργική απόφαση επιβολή προστίμου σε περίπτωση σοβαρής παράβασης ή επανειλημμένων παραβάσεων από οργανισμό συλλογικής διαχείρισης ή/και προστασίας των διατάξεων του Ν. 2121/1993 ή του Κανονισμού του, που έχει συνταχθεί σύμφωνα με το άρθρο 54 παράγραφος 4 του Ν. 2121/1993.

Σημειώνεται ότι η δημόσια διαβούλευση επί του εισαγόμενου νομοσχεδίου συνεχίζεται μέχρι τις 22 Ιανουαρίου.

Επιμέλεια: Θεόδωρος Χίου (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)