ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΗΧΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: ΜΑΧΗΤΟ ΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 7 Ν. 4481/2017 ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΝΙΑΙΑΣ ΕΥΛΟΓΗΣ ΑΜΟΙΒΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 49 Ν. 2121/1993 Πνευματικά Δικαιώματα Δικηγόρος Δρ Θεόδωρος Χίου

Λεπτομέρειες: Δημοσιεύθηκε : 09 Μαρτίου 2022

rock

Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών 349/2022

(διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων)

Το άρθρο 7 του ν. 4481/2017, που καθιερώνει ένα τεκμήριο αναφορικά με την νομιμοποίηση των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, τόσο για την κατάρτιση συμβάσεων ή την είσπραξη αμοιβών, όσο και για τη δικαστική προστασία των έργων, αποτελεί κατά την κρατούσα νομολογία μαχητό τεκμήριο.

Η κατά τεκμήριο νομιμοποίηση δεν συνεπάγεται άνευ ετέρου και δικαίωμα είσπραξης εύλογης αμοιβής για μη εκπροσωπούμενο από τον ΟΣΔ που είναι αρμόδιος για την είσπραξη της εύλογης αμοιβής του άρθρου 49§1 Ν. 2121/1993 ρεπερτόριο, δηλαδή για δικαιώματα που δεν του έχουν ανατεθεί είτε απευθείας από τους δικαιούχους, είτε βάσει συμβάσεων αμοιβαιότητας με άλλους ΟΣΔ του εξωτερικού, καθώς το ζήτημα αυτό είναι πραγματικό και χωρά ανταπόδειξη.

Λέξεις-κλειδιά: Συγγενικά Δικαιώματα, ερμηνευτές, εκτελεστές, παραγωγοί, φωνογραφήματα, εύλογη αμοιβή, συλλογική διαχείριση, δημόσια εκτέλεση, εμπορικά καταστήματα, μη εκπροσωπούμενο μουσικό ρεπερτόριο.

Κρίσιμες διατάξεις: άρ. 49§1 Ν. 2121/1993⸱ άρ. 7, 22§7 εδ. α’ Ν. 4481/2017

To ιστορικό:

Εταιρεία με αντικείμενο δραστηριότητας την εμπορία ηλεκτρονικών ειδών έλαβε άδεια χρήσης και δημόσιας εκτέλεσης συγκεκριμένου μουσικού ρεπερτορίου («μουσικό χαλί») εντός των καταστημάτων της, το οποίο, κατά ρητή δήλωσή της αδειοδότριας εταιρείας, δεν εκπροσωπείται από Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή. Ο μοναδικός και αντιπροσωπευτικός στην Ελληνική Επικράτεια ενιαίος οργανισμός συλλογικής διαχείρισης συγγενικών δικαιωμάτων, ο οποίος δικαιούται και υποχρεούται να εισπράττει από τους χρήστες την εύλογη και ενιαία αμοιβή του άρθρου 49 § 1 ν. 2121/1993 για παρουσίαση στο κοινό (δημόσια εκτέλεση) οποιουδήποτε υλικού φορέα ηχογραφημένης μουσικής (φωνογράφημα) στην Ελληνική Επικράτεια, ζητά, μεταξύ άλλων, την καταβολή αμοιβής για την επί σειρά ετών (2011-2019) χρήση του ως άνω ρεπερτορίου εντός ορισμένων καταστημάτων της καθ’ ης ανά την Ελλάδα. Δυνάμει σχετικής ρήτρας του συμφωνητικού, η καθ’ ης η αίτηση προσεπικαλεί την αδειοδότρια εταιρεία ως δικονομική εγγυήτρια, ώστε να αποκρουστεί η αίτηση του αιτούντος ΟΣΔ. Το δικαστήριο αποφάσισε ως εξής:

H απόφαση (αποσπάσματα):

[…] [Ν]όμιμα ζητείται με την ένδικη αίτηση ο καθορισμός και η προσωρινή επιδίκαση της εύλογης αμοιβής της αιτούσας για χρήση που έχει, ήδη, πραγματοποιηθεί πριν από την άσκηση της αίτησης, καθόσον με την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 22 παρ. 7 εδ. α’ του ν. 4481/2017 προβλέπεται πλέον, ρητά ότι, «σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ χρήστη και οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ως προς το ύψος της εύλογης αμοιβής του άρθρου 49 του ν. 2121/1993 και τους όρους πληρωμής της, το Μονομελές Πρωτοδικείο, που δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, καθορίζει αυτά προσωρινά, μετά από αίτηση του χρήστη ή του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, και επιδικάζει προσωρινά μέχρι το ήμισυ της εύλογης αμοιβής που καθόρισε» (η τελευταία πρόβλεψη δεν υπήρχε στις διατάξεις του άρθρου 49 ν. 2121/1993), χωρίς να αποκλείεται η εφαρμογή της, ως άνω, διάταξης για χρήση που ανάγεται σε παρελθόντα χρόνο. […]

Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι το παρόν δικαστήριο, δικάζει μεν κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, η παρούσα, όμως, υπόθεση δεν αφορά ασφαλιστικό μέτρο, κατά την έννοια των άρθρων 682 επ. ΚΠοΛΔ, τέτοιο, δηλαδή, που σκοπεί στην εξασφάλιση ή τη διατήρηση δικαιώματος ή τη ρύθμιση καταστάσεως, αλλά, μέτρο που σκοπεί στην ταχεία και προσωρινή επίλυση της διαφοράς […]

[…] τεκμαίρεται ότι η αιτούσα, νομιμοποιείται να αξιώνει ενεργητικά στο δικό της όνομα, με κατάρτιση σχετικών συμβάσεων ή, σε περίπτωση διαφωνίας, δικαστικώς την προβλεπόμενη από το άρθρο 49 § 1 του ίδιου ως άνω νόμου [Ν. 2121/1993], ενιαία και εύλογη αμοιβή από τους, χωρίς την προηγούμενη καταβολή της αμοιβής αυτής χρήστες υλικών φορέων ήχου, [sic] στους οποίους (υλικούς φορείς) είναι εγγεγραμμένη η από τα μέλη των οργανισμών εταίρων της εκτέλεση ή και ερμηνεία μουσικών έργων και οι οποίοι (υλικοί φορείς) παρήχθησαν και τέθηκαν σε κυκλοφορία από παραγωγούς, μέλη του πρώτου εκ των ανωτέρω οργανισμών μελών της, όχι μόνο για τις σχετικές αξιώσεις που γεννήθηκαν κατά το χρόνο λειτουργίας της, αλλά και όσες -μη επίδικες- γεννήθηκαν προ της ίδρυσής της τόσο των ημεδαπών, όσο και των αλλοδαπών δικαιούχων, αφού τεκμαίρεται ότι εκπροσωπεί όλα ανεξαιρέτως τα έργα όλων ανεξαιρέτως των δικαιούχων, ημεδαπών και αλλοδαπών, με τους οποίους οι τρεις ως άνω οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης- μέλη της, ως μόνοι αντιπροσωπευτικοί στην ελληνική επικράτεια οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης και προστασίας των συγγενικών δικαιωμάτων των παραπάνω τριών κατηγοριών δικαιούχων τούτων, έχουν συνάψει με αντίστοιχους προς αυτούς αλλοδαπούς οργανισμούς […] συμβάσεις αμοιβαιότητας, δυνάμει των οποίων νομιμοποιούνται να προβαίνουν σε διαπραγμάτευση, είσπραξη, διεκδίκηση και διανομή της εύλογης αμοιβής που δικαιούται και οι αντίστοιχοι προς τους ημεδαπούς, αλλοδαποί δικαιούχοι συγγενικών δικαιωμάτων, ήτοι οι αλλοδαποί εκτελεστές, μουσικοί, ερμηνευτές τραγουδιστές και παραγωγοί υλικών φορέων ήχου, για τη χρήση του καλλιτεχνικού ρεπερτορίου τους στην ημεδαπή.

[…] Η κατά τεκμήριο όμως νομιμοποίηση της αιτούσας για την υποχρεωτική είσπραξη των συγγενικών δικαιωμάτων ηχογραφημένης μουσικής, μέσω στερεοφωνικής ή ραδιοφωνικής εγκατάστασης ή από το διαδίκτυο ή μέσω τηλεόρασης, δεν συνεπάγεται άνευ ετέρου και δικαίωμα είσπραξης εύλογης αμοιβής για μη εκπροσωπούμενο από την ίδια ρεπερτόριο από μη μέλη της, δηλαδή για δικαιώματα που δεν της έχουν ανατεθεί είτε απευθείας από τους δικαιούχους, είτε βάσει συμβάσεων αμοιβαιότητας με άλλους ΟΣΔ του εξωτερικού, καθώς το ζήτημα αυτό είναι πραγματικό και χωρά ανταπόδειξη (βλ. σχετικά και το από 12-9-2017 Δελτίου Τύπου του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας σχετικά με τη νόμιμη χρήση μουσικής σε καταστήματα). Εξάλλου, το άρθρο 7 του ν. 4481/2017, που καθιερώνει ένα τεκμήριο αναφορικά με την νομιμοποίηση των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, τόσο για την κατάρτιση συμβάσεων ή την είσπραξη αμοιβών, όσο και για τη δικαστική προστασία των έργων, αποτελεί κατά την κρατούσα νομολογία μαχητό τεκμήριο και όταν γίνεται επίκλησή του σε δίκη κατά κάποιου τρίτου, που χρησιμοποιεί το έργο χωρίς άδεια του οργανισμού ή δεν καταβάλει την εύλογη αμοιβή, ο τρίτος αυτός μπορεί να αποδείξει ότι η πραγματική αλήθεια είναι διαφορετική από την τεκμαιρόμενη, αφού το τεκμήριο αυτό διαπλάστηκε από τον νομοθέτη προς διευκόλυνση των εταιριών συλλογικής διαχείρισης ως προς τη νομιμοποίησή τους προς παροχή δικαστικής προστασίας και απόδειξη αυτής, δοθέντος ότι η αναφορά, για την πληρότητα του δικογράφου, όλων των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών, καθώς και παραγωγών υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας, οι οποίοι έχουν αναθέσει στον οργανισμό η διαχείριση εξουσιών, που απορρέουν από το ένδικο περιουσιακό τους (συγγενικό) δικαίωμα, λόγω της πληθώρας τούτων, Θα δημιουργούσε μεγάλες δυσκολίες στην αποτελεσματική προστασία των συγγενικών δικαιωμάτων (βλ. ενδεικτικά ΜΠρΚερκ 3 8/2020, ΜΠρΘες/κης 5653/2017 ΝΟΜΟΣ).

[…] Στο πλαίσιο [συμφωνίας μεταξύ καθ’ ης η αίτηση και προσεπικαλούμενης], εγκαταστάθηκε στα καταστήματα της καθ' ης η αίτηση - προσεπικαλούσας εταιρείας μια ειδική συσκευή με λογισμικό αναπαραγωγής μουσικής και διαφημιστικών μηνυμάτων σε σύνδεση με την κεντρική ηχητική εγκατάσταση του κάθε καταστήματος. Η εν λόγω εδική συσκευή, λειτουργεί με κλειδωμένο λογισμικό και κλειδωμένη μουσική συλλογή που διαχειρίζεται η προσεπικαλούμενη – παρεμπιπτόντως καθ’ ης η αίτηση εταιρεία από απόσταση μέσω διαδικτύου, με συγκεκριμένο server, διεύθυνση IP και διαδικτυακή θύρα, χωρίς να έχει τη δυνατότητα κάποιος υπάλληλος ή ο διευθυντής του καταστήματος να παρεμβληθεί στο πρόγραμμα αυτό, καθώς πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα συνεχές πρόγραμμα μουσικής, που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο ως «μουσικό χαλί» για την εκάστοτε επιχείρηση […].

Έτσι πιθανολογήθηκε ότι η προσεπικαλούμενη - παρεμπιπτόντως καθ' ης η αίτηση εταιρεία: α) από 1.3.2011 έως και 30.4.2014 συνεργαζόταν με τον μουσικοσυνθέτη και μουσικό Σ* Π*, ο οποίος παραχώρησε σ' αυτή μία μουσική βιβλιοθήκη περίπου 300 μουσικών (πρωτότυπων) έργων, τα οποία ήταν ορχηστρικά, χωρίς στίχους ή ερμηνείες, παραχθέντα μέσω Η/Υ, χωρίς τη συνδρομή άλλων προσώπων και ο οποίος δεν είχε αναθέσει την είσπραξη των δικαιωμάτων του επί της μουσικής αυτής σε κανένα Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης […] και β) από 1.5.2014 έως και σήμερα, συνεργάζεται με την εταιρεία «ΝΑVΑRR ΕΝΤΕRΡRΙSΕS ΙΝC», με έδρα τη Φλόριντα των ΗΠΑ, που μέσω των διαδικτυακών πλατφορμών «ΑUDΙΟSΡΑRΧ» και «RΑDΙΟSΡΑRΧ», της παραχωρεί προγράμματα από το δικό της ρεπερτόριο μουσικών έργων, τις οποίες η ίδια χρησιμοποιεί […]. Χαρακτηριστικό των μουσικών αυτών προγραμμάτων είναι ότι οι δικαιούχοι συγγενικών δικαιωμάτων δεν έχουν προβεί σε ανάθεση της είσπραξης των απαιτήσεών τους σε Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης ή εν γένει σε αντίστοιχους Οργανισμούς με βάση το δίκαιο της χώρας εγκατάστασης του καθενός […] Επιπλέον, από την 11-2-2008 «σύμβαση άδειας χρήσης περιεχομένου audiosparx» του καλλιτέχνη S* Ρ*, καθώς και τις σχετικές επιστολές των επίσης καλλιτεχνών Ε* Ν* Β*, Κ* C*, Ρ* S*, Κ* S*, S* Μ*, σε επίσημη μετάφραση στην ελληνική, μουσικά έργα των οποίων περιλαμβάνονται στην ως άνω λίστα ρεπερτορίου της «AUDIOSPARX», πιθανολογείται ότι δεν έχουν αναθέσει σε ελληνικό ή αλλοδαπό Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης το δικαίωμα να εισπράξει στο όνομά τους και για λογαριασμό τους την προβλεπόμενη στο άρθρο 49 του ν. 2121/1993 εύλογη αμοιβή. Τέλος, πιθανολογήθηκε ότι η εταιρεία «ΝΑVΑRR ΕΝΤΕRΡΙSΕS ΙΝC» έχει υπογράψει την από 29-1-2019 σύμβαση ανάθεσης με παροχή πληρεξουσιότητας προς τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης των δικαιωμάτων των παραγωγών υλικών φορέων ήχου και εικόνας με την επωνυμία «GRΑΜΜΟ», που είναι μέλος της αιτούσας και η οποία σύμβαση παρατάθηκε έως 31-12-2019, να εισπράττει τα συγγενικά δικαιώματα όπως αυτά ενσωματώνονται στο μουσικό κατάλογο της προσεπικαλούμενης - παρεμπιπτόντως καθ' ης αίτηση εταιρείας σε σχέση με τις χρήσεις των συγκεκριμένων έργων στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο, εξαιρουμένων της χρήσης αυτών εκτός καταστημάτων ως μουσική υπόκρουση, το οποίο κατεξοχήν και κατά τεκμήριο εκπροσωπείται από την αιτούσα. […]

Συνεπώς, υφίσταται εν τοις πράγμασι μορφή αναγνώρισης από την αιτούσα προς την εταιρεία «ΝΑVΑRR ΕΝΤΕRΡRΙSΕS ΙΝC» και μέσω αυτής στην προσεπικαλούμενη - παρεμπιπτόντως καθ' ης η αίτηση, του δικαιώματος της τελευταίας να συνάπτει η ίδια συμβάσεις ανάθεσης διαχείρισης συγγενικών δικαιωμάτων για συγκεκριμένα έργα [sic] που ενσωματώνονται στον κατάλογό της και που μεταδίδονται όχι μέσω τηλεοπτικής ή ραδιοφωνικής εγκατάστασης σε εμπορικά καταστήματα.

[…] Ακόμα, δεν πιθανολογήθηκε ότι στα καταστήματα της καθ' ης η κύρια αίτηση - προσεπικαλούσας, ακούγονταν παράλληλα πέραν των ανωτέρω και μουσικά έργα, από τα αναλυτικά αναφερόμενα στην κρινόμενη κύρια αίτηση, καθώς το γεγονός αυτό δεν επιβεβαίωσε ούτε ο μάρτυρας της αιτούσας κατά την ένορκη κατάθεσή του ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο μάρτυρας, εργαζόμενος την αιτούσα από το 2015, οπότε τουλάχιστον για το επίδικο προηγούμενο χρονικό διάσημα (2011-2015) δεν έχει ιδία αντίληψη των πραγμάτων, δεν έχει επισκεφτεί έως σήμερα τα αναφερόμενα στην αίτηση τέσσερα καταστήματα της καθ' ης η κύρια αίτηση - προσεπικαλούσας και παρά ταύτα ορκιζόμενος επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς της, χωρίς όμως συγκεκριμένη αναφορά στην πηγή της ειδικής αυτής γνώσης του. 'Ετσι στο πλαίσιο αυτό, ο ισχυρισμός του ότι άκουσε επισκεπτόμενος τα καταστήματα του Αγρινίου και της Λάρισας να παίζουν από ραδιοφωνική εγκατάσταση γνωστή επιτυχία του εμπορικού τραγουδιστή Dastin Βimber [sic], δεν πιθανολογείται βάσιμος, καθώς η κατάθεση του ως προ σημείο αυτό ήταν ιδιαιτέρως ενδοιαστική.

Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, δεδομένου ότι δεν πιθανολογήθηκε ότι η καθ' ης η αίτηση - προσεπικαλούσα εκτέλεσε δημόσια μουσικά ηχογραφήματα, ρεπερτορίου εκπροσωπούμενου από την αιτούσα, καθώς αυτά δεν έχουν ανατεθεί από τους δημιουργούς - παραγωγούς τους σε κανένα Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης συγγενικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό, κατά το επίδικο χρονικό διάστημα, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να απορριφθεί ως ουσία αβάσιμη και να καταδικασθεί η αιτούσα, λόγω της ήττας της (άρθρο 176 ΚΠολΔ) στη δικαστική δαπάνη της καθ' ης ή αίτηση, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό της παρούσας.

[…]

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

[…] ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ην από 15-6-2020 αίτηση.

ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της αιτούσας τα δικαστικά έξοδα ης καθ' ης, τα οποία ορίζει στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την από 18-9-2020 προσεπίκληση σε παρέμβαση -παρεμπίπτουσα αίτηση.

ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της προσεπικαλούσας - παρεμπιπτόντως αιτούσας τα δικαστικά έξοδα της προσεπικαλούμενης - παρεμπιπτόντως καθ' ης η αίτηση, τα οποία ορίζει στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ.

[…]

Επιμέλεια: Δρ. Θεόδωρος Χίου, Δικηγόρος Διανοητικής Ιδιοκτησίας, Ψηφιακών Τεχνολογιών και Καινοτομίας (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)

Πηγή: Θερμές ευχαριστίες στη δικηγορική εταιρεία Α&Κ Μεταξόπουλος & Συνεργάτες (εταίροι της οποίας παραστάθηκαν υπέρ της προσεπικαλούμενης εταιρείας) για την ευγενική παραχώρηση της απόφασης.

Photo credit: Freepik.com (@Kate Mangostar)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ: